معرفی عملکرد جداگرهای لرزه ای
اساس جداگرهای لرزه ای
“جدایی از ارتعاش و تکان‌های زمین در هنگام زلزله” کارکرد مطلوبی است که از جداگرهای لرزه ای انتظار می‌رود. مانند خانه‌ای که بر روی یک دریاچه یخ‌زده بدون اصطکاک مستقر است. هنگام زلزله افراد درون خانه هیچ احساسی نسبت به تکان‌های یخ دریاچه ندارند. چون نیروی اصطکاک است که نیرو و در نتیجه شتاب را به خانه منتقل می‌کند. در صورتی که اصطکاک وجود نداشته باشد، نیرویی به خانه وارد نمی‌شود. این دقیقا اساس طراحی جداگرهای لرزه‌ای است.
اما در عمل، کارکرد کاملا ایده‌ال جداساز لرزه‌ای به دلیل محدودیت های موجود در ساخت و ساز‌‌های شهری وجود ندارد. مرز اسناد مالکیتی زمین‌هایی که بر روی آن ساخت و ساز انجام می شود می بایست چه در هنگام زلزله و چه بعد از آن رعایت گردد. به همین دلیل در طراحی جداگرهای لرزه ای دو عملکرد مورد توجه است:
- رعایت محدودیت جابه‌جایی ساختمان در هنگام زلزله
- بازگشتن ساختمان به محل اولیه پس از زلزله
نحوه عملکرد
جداگرهای لرزه ای نه تنها باعث بهینه سازی عملکرد ساختمان و عدم ایجاد خسارت در سازه می‌شوند بلکه ساکنین و تجهیزات داخل ساختمان نیز به مراتب سطح بالاتری از ایمنی در مقابل زلزله را تجربه می‌کنند.
جداسازهای لرزه‌ای جایگزین اتصال صلب ساختمان به تکیه‌گاه آن یعنی زمین می شوند. جداگرهای لرزه ای اتصالی انعطاف پذیر و مقاوم را در برابر زلزله بوجود می آورند که باعث افزایش جابه‌جایی کل ساختمان و پریود اصلی سازه می‌گردد. همانطور که در تصویر نیز قابل مشاهده است، این افزایش پریود باعث کاهش برش پایه وارد بر سازه در هنگام زلزله می شود. همچنین در اثر میراگر‌‌هایی که به منظور کنترل جابه‌جایی در آنها تعبیه شده است انرژی زلزله در جداساز به صورت غیر فعال میرا می‌شود. مجموعه این عوامل در طراحی سازه باعث کمینه سازی انرژی سازه و در نتیجه کاهش مصرف مصالح از جمله پروفیلهای آهنی، میلگرد و بتن می شود. در نوشته‌های آتی به تشریح انواع جداسازهای لرزه‌ای و تجارب استفاده از آن در سراسر دنیا خواهیم پرداخت.
