پیش نویس جدید مبحث نهم (ویرایش پنجم)

پیش نویس جدید مبحث نهم مقررات ملی ساختمان

خرسندیم که پیش نویس جدید مبحث نهم مقررات ملی ساختمان (ویرایش پنجم سال 1397) برای طراحی سازه‌های بتنی منتشر گردید.

 متاسفانه آیین نامه‌های قبلی برای طراحی سازه‌های بتنی به دلیل این‌که روش کلی طراحی آیین نامه مطابق آیین نامه طراحی ساختمان‌های بتنی کانادا بود، لیکن قسمت‌های لرزه‌ای با دخل و تصرف از آیین‌نامه بتن آمریکا ACI318 آورده شده بود، مناسب نبود. پیش‌نویس جدید مبحث نهم با کمترین تغییرات برگرفته از ACI318-14 می‌باشد که با توجه به این که آیین نامه بتن آمریکا حاصل تحقیقات با سابقه، مدون و جهانی بر روی بتن و سازه‌های بتنی است، این امر بسیار ارزنده است. در زیر تنها به چند نکته که در طراحی اصولی سازه‌ها در پیش نویس جدید مبحث نهم ، طراحان را از سردرگمی خارج می‌نماید اشاره می‌گردد:

• انطباق پیش نویس جدید مبحث نهم مقررات ملی ساختمان با کد ACI318-14 در نرم‌افزارهای تحلیل و طراحی متداول کشور مانند ایتبس (ETABS) و سپ (SAP) نتایج خروجی نرم‌افزار را با مقررات ملی ساختمان منطبق و در نتیجه کنترل‌‌های دستی را به حداقل می‌رساند .
• استفاده از آیین نامه‌های معتبر دنیا مانند ACI و Eurocode در ابتدای آیین نامه توصیه شده است. با توجه به این‌که حتی در ویرایش جدید مبحث نهم هم قسمت‌هایی از ACI318 آورده نشده است، افزودن این بند بسیار راهگشا است.
• در پیش نویس جدید مبحث نهم مقررات ملی ساختمان بر خلاف ویرایش قبلی، دیوار برشی متوسط لرزه‌‌ای وجود ندارد. دیوارهای برشی بایستی یا شکل پذیری کم و یا زیاد (ویژه) طرح گردند. البته همچنان در استاندارد 2800 دیوار برشی متوسط جزو سیستم‌های معرفی شده برای تحمل بار جانبی است که به نظر می‌‌رسد در ویرایش‌های بعدی اصلاح گردد. نکته قابل توجه طراحان این‌که در صورت استفاده از دیوار برشی متوسط و یا ویژه در طراحی سازه با نرم‌افزار ایتبس بایستی دیوار ضوابط لرزه‌ای ویرایش جدید مبحث نهم مقررات ملی ساختمان را ارضا نماید. بنابراین در منوی Overwrite دیوارها جلوی گزینه Design is seismic? بایستی Yes درج گردد.
• محدودیت میزان آرماتور طولی فقط در قاب‌های ویژه 0.025 سطح مقطع موثر بتن است. در ویرایش قبلی برای قاب‌های متوسط نیز این محدودیت اعمال شده بود. در نرم‌افزار ایتبس چنانچه کد ACI318-14 برای طراحی انتخاب شده باشد، محدودیت‌های لازم را کنترل می‌نماید.
• فصلی تحت عنوان طراحی دیافراگم در ویرایش جدید مبحث نهم مقررات ملی ساختمان آورده شده است که ضوابط طراحی دیافراگم‌های بتنی برای خمش، برش و اجزای دیافراگم مانند کالکتور‌ها را توضیح می‌دهد.
• ضرایب ترک خوردگی تیرها و ستون‌ها را حتی در قاب‌های مهار شده می‌توان به ترتیب برابر 0.35 و 0.7 در نظر گرفت.
• فصلی تحت عنوان ارزیابی سازه‌های ساخته شده در این ویرایش آورده شده است. چنان‌چه سازه‌ای ساخته شده باشد و ضوابط این آیین‌نامه در آن ارضا نشده باشد و هم‌چنان تحت بارگذاری قرار بگیرد بایستی با ضوابط این فصل کنترل و ارزیابی گردد. این ضوابط با توجه به مشکلات بسیاری از ساختمان‌های بتنی در حال ساخت و کامل بودن جزییات ضوابط، از اعمال نظر سلیقه‌ای در ارزیابی این دسته از ساختمان‌ها جلوگیری می‌نماید.‌

نکاتی که در بالا به آن اشاره شد تنها گزیده‌ای از نکات قابل توجه در پیش نویس جدید مبحث نهم بود. امید است با اصلاح موارد جزیی و  انتشار هر چه زودتر این مقررات، طراحی‌ سازه‌های بتنی به صورت علمی انجام گیرد. هم‌چنین انتظار می‌رود با اصلاح هر چه زودتر مبحث ششم و استاندارد 2800 مانند مبحث نهم تعارضات بین قوانین اصلاح گردد.

برای دانلود پیش نویس جدید مبحث نهم اینجا را کلیک کنید.

برای کنترل رایگان طراحی سازۀ مد نظر خود اینجا را کلیک نمایید.

جهت بهینه سازی سازۀ مد نظر خود اینجا را کلیک نمایید.