ارزیابی مقاومت ساختمان بنایی
در بحث ارزیابی مقاومت ساختمان بنایی در برابر زلزله، شناخت پارامترهای موثر در مقاومت دیوارهای بنایی بسیار ضروری می‌باشد. برای شناخت این پارامترها، باید پارامترهای موثر در مقاومت دیوارهای بنایی در برابر بارهای ثقلی و لرزه‌ای را شناخت.
برای برآورد مقاومت ساختمان‌های بنایی، دیدگاه‌های مختلفی بر اساس آیین نامه های متفاوت وجود دارد. دو نوع دیدگاه به صورت عمومی برای ارزیابی مقاومت ساختمان بنایی وجود دارد. 1- طراحی ساختمان‌های جدید 2- ارزیابی ساختمان‌های موجود.
در بحث طراحی ساختمان‌های جدید به سه روش می‌توان اقدام نمود:
الف- طراحی ساختمان‌های بنایی بر اساس الزامات تجربی
ب- طراحی ساختمان‌های بنایی بر اساس آیین نامه های طراحی
ج- طراحی ساختمان‌های بنایی بر اساس عملکرد
در بحث ارزیابی ساختمان‌های موجود، به صورت مشخص تنها ارزیابی بر اساس عملکرد مورد قبول می‌باشد.
بر این اساس استانداردها، آیین نامه‌ها و دستورالعمل‌های شاخص در این زمینه به شرح زیر می‌باشند:
- مبحث هشتم از مقررات ملی ساختمان با عنوان طرح و اجرای ساختمان‌های با مصالح بنایی: در این مبحث نوع دیدگاه به صورت طراحی ساختمان‌های بنایی بر اساس الزامات تجربی است. بر اساس این مبحث الزامات تجربی از قبیل مشخصات مصالح بنایی، طول نسبی دیوارها، ضخامت دیواراها، مشخصات پی و غیره برای ساختمان‌های مسلح بنایی، ساختمان‌های غیر مسلح با کلاف و ساختمان‌های بنایی بدون کلاف بیان شده است.
- استاندارد 2800 : در استاندارد 2800 مانند مبحث هشتم ضوابط طراحی ساختمان‌های بنایی بر اساس روابط و الزامات تجربی بیان شده است. با این تفاوت که در این استاندارد به ساختمان‌های بنایی مسلح و یا ساختمان‌های بنایی بدون کلاف پرداخته نشده است؛ و همچنین در بحث ساختمان‌های بنایی با کلاف جزییات بیشتر و واضح‌تری نسبت به طراحیِ تجربی این ساختمان‌ها ارائه شده است.
- نشریه شماره 360 با عنوان دستورالعمل بهسازی لرزه‌ای ساختمان‌های موجود : در این نشریه گرچه هدف اساسی ارزیابی مقاومت لرزه‌ای ساختمان‌های موجود می‌باشد، اما برای طراحی ساختمان‌ها با دیدگاه طراحی عملکردی نیز می‌توان از این دستورالعمل استفاده نمود. در این نشریه برای دیوارهای بنایی با کلاف و بدون کلاف روابطی جهت ارزیابی مقاومت ارائه شده است. این روابط که به صورت نیرویی ارائه شده است بر اساس مقاومت‌های مورد انتظار و کران پایین دیوارها بیان شده اند. بر اساس این دستورالعمل می‌توان با استفاده از تحلیل خطی و غیر خطی، معیارهای پذیرش دیوارهای بنایی را برای مودهای مختلف شکست بررسی نمود
- آئین نامۀ طراحی و الزامات ساختمان‌های بنایی آمریکا : این آیین نامه که خروجی کمیتۀ مشترک آیین‌نامه‌های بنایی (Masonary Standards Joint Committee) می‌باشد به صورت مشترک توسط ACI، ASCE و TMS ارائه شده است. بر این اساس در آیین‌نامه های مختلف با شماره‌های مخصوص به خود یعنی ACI 530 و ACI 530.1، ASCE 5 ASCE6 و TMS 402 و TMS 602 ارائه شده است. این آیین‌نامه جامع ترین آیین نامۀ طراحی ساختمان‌های بنایی می‌باشد. در این آیین‌نامه مباحث مربوط به الزاماتِ طراحی بر اساس مقاومت نهایی اعضای بنایی، طراحی بر اساس تنش مجاز و طراحی بر اساس روابط تجربی برای انواع مختلف ساختمان‌های بنایی ارائه شده است.
- آیین نامه ASCE 41 با عنوان ارزیابی لرزه و مقاوم سازی ساختمان‌های موجود (Seismic Evaluation and Retrofit of Existing Buildings). این آیین نامه که بر اساس پیش‌نویس آیین نامه‌ای Fema356 می‌باشد، در واقع مانند نشریۀ 360 نگاهی عملکردی به ارزیابی لرزه‌ای ساختمان‌ها دارد. این آیین‌نامه در ویرایش‌های جدید مباحث بسیار کاملتری نسبت به نشریۀ 360 که در واقع ترجمه‌ای از Fema 356 می‌باشد ارائه داده است.